şadi aşireti

ŞADİ AŞİRETİ ardıçlık köyü şadi aşiretindedır bu aşiret kürt ve alevidir. Aşiretimiz kürtlerın anadoludaki en büyük aşiretindendir. Hata bazı kaynaklarda Türklerin anadoluya girişine 70 bin kişilik bir kuvetle destek vermiştir. Şadi aşireti gerek osmanlı gerekse cumhuriyet tarihi boyunca çıkan isyanlara katılmadıkları için devlet tarafında çeşitli yerlere yerleştırılmiş ve devletin güvenini kazanmiştir. Bu anlamda anadolunun her yerine dağıtılan Şadiler aslında devletın bu asimlasiyon politikaların soncunda büyük bir kesmi asımla olmuştur. Şiranda yaşiyan şadiller, Başta Sifon, Daribük, Eldiği, Tebedam, Susuz. Balhasar köylerıdir.
Şadıllı aşireti yedi boya ayrılıyor. (7 kardeş hikayesi)Şadıl aşiretinde olan Karayaprak köy, derneğinin yapmış olduğu bir araştırma göre aşiretimizin boylarını.

1-Bilican Aşireti yani Sağiler
2-Berliki Aşireti yani Çelğikiler
3-Gıresun Aşireti yani Gebikanlar
4-Kobatan Aşireti yani Şatiriler
5-Botukan Aşireti yani dıznabotlar
6-Butikan Aşireti yani Sefikanlar
7-Giriyan Aşireti yani Gulikanlar

Bu boyların isimleri Erzincan Refahiye ilçesine bağlı Orçul Gümüşhane Şirana bağlı bazı köylerde mevcuttur. Bu yukarıda yazdığım aşiret boylarının konuşma dili lehçeleri aynıdır.

BAŞLICA KONUŞMA DİLLERİ.

1-Kürtçe 2-Azerice 3-Farsça 4-Zazaca konuşma dileri vardır.

Şahdililer Anadoluya gelen en büyük gurubu Bingöl iline bağlı Kiği ilçesine Gırı Gakvin eteklerine kaymış ve bu yerde yerleşmeye çalışmışlar bu kezde o bölgeye o tarihte hakim Ermeni saldırısına uğramış ve aşiret reisleri Bağın Kalesinde zindana atılmışlardır .Ancak o tarihlerde o bölgeye yakın ve bugünde Elazığ ili Karakoçan ilçesinebağlı [Delikan] köyünü kuran ve yerleşen Seyit Nuri Cemalettin [Halk arasında Cemal Abdal]olarak bilinenzat tarafından kurtarılır Şahdililer Cemal Abdala ikrar verip talibi olmuşlardır.

Şahşadılılarla ilgili bilgilerde bunların Anadoludaki en büyük aşiret boyların olduklari ve Türkiyenin pek çok iline dağılmışlar.

ANADOLUDA ŞADİLİ AŞİRETİ TARİHÇESİ.

Artık Kiği bölgesine yerleşmesinde engel kalmayan Şahdililer bu bölgede bir çok yerleşim birimi kurup buraya yerleşmişler ,bu yerleşim birimlerinden biride Bilican Köyüdür daha sonraları bu yöreden ayrılıp başka yörelere giden halkada Bilican`lılar denilmiştir temelde bu insanlar birbirine bağlı Şahdili Aşireti kolundandırlar.Şahdililrin Seyit Nuri Cemalettine ikrar vermeleri de kendilerini mucizatı ike Bağın zindanlarından kurtarmaları nedeniyledir o tarihten bu yana Şahdililer Cemalabdala biat edip talip olmuşlardır.

Bu bilgiler tamamen Seyit Cemal {Cemal Abdal`ın} seceresine dayalıdır, söz konusu secere Cemal Abdal `ın türbesinin ve ocak evinin bulunduğu Delikanda köyündedir bu secere Selçuklu İmparatoru Alaatin Keykubat tarafından da turası ile mühürlenerek onaylanmıştır.
Bilicanlılar daha sonraları çeşitli nedenlerle bir kısım halk Bilican köyünden göç ederek başka bölgelere gidip yerleşmişlerdir Karayaprak köyüde bunun bir örneğidir.

Anadolu Alevi ocaklarının Horasan’dan geliş yollarının Sürmeli Çukur-Aras boyları olduğu kesinleşir.
Bu şu demektir ki Malazgirit’ten önce Şadılılar Anadolu’ya gelmişlerdir.

Şadılı köylerinin bugün Anadolu’da olanları aşağı yukarı şunlardır:
Tunceli-Malazgirt’te Muhundu,Canik,Kırzi,Dırban,Hivedan,İsnis köyleri,
Erzincan-Ilıç’ta Kırzi köyü Tercan’da Keşan komu,Sivas-Kangal’da Yellice köyü,Varto bölgesinde Şahdeli adıyla tanınan bir aşiretin Şadılı
kökeninden olduğu ve Alevi inancında bulunduğu bölge tarihinde anlatılmaktadır.

Elazığ,Tunceli,Bingöl ve Diyarbakır bölgelerinde ise Kubathan,Okçiyan ,Kimsoran,Cunan,Zimtek oymakları ve doğrudan doğruya Şadılı adını taşıyan bir oymak vardır.Bu son oymak Kiğı’ya bağlı Yazıcıoğullarının korumasında 60 köylük bir yerleşim durumundadır.
Azerbaycan Şadılılarının bir kesimi daha sonraları Irak bölgesine gitmişler ve oralarda yerleşmişlerdir.

Irak Selçuklularının ünlü atabeki Selahaddin Eyubi de bu soydandır .
Ancak Selahaddin Eyyubi`nin aslında bu oymağın kurucusu Şadi`nin değil de daha sonraki Şadi `nin torunu olduğu da tarihler nedeniylede kesindir.

ŞADİLERİN BAĞLI OLDUĞU PİR CEMAL ABDAL TÜRBESİ.

Selçuklu döneminde 1160-1230 yılları arasında yaşadığı tahmin edilmektedir. Pir Cemal Abdal Orta Asya' dan Anadolu'ya gelen Yesevi şeyhlerinden biridir. Anlatılan rivayetlere göre Mevlana Celalettin Rumi'nin babası Bahaeddin Veled 'le birlikte Belh yöresinden kalkarak önce Erzincan'a daha sonra, Pir Cemal Abdal'la aynı oymaktan olan Okçu Yusuf ve kardeşleriHamza, Bahadır, Çakabey, Kızıl ve Şevti ile birlikte bugünkü Okçular Köyüne geldiği ve buraya yerleşmelerine ise Sultan Alaaddin Keykubat'ın aracılık ettiği söylenir. Pir Cemal Abdal'ın Üçbudak Köyü'ndeki ev kalıntısından kalan izlere halen rastlamak mümkündür.(Devletın kaynaklarına göre) Karakoçan ilçesinin kuzey batısında bulunan Üçbudak Köyü'nde medfundur. Mezarı son yıllarda mermer bir sanduka içine alınmıştır. Bu mermer sandukanın etrafı demir bir kafesle çevrilidir

Cemal Abdal Ocağı Elazığ Karakoçan’da Madran ile Delikan Köylerinin arasında bulunmaktadır.( alevi kaynaklarına göre) İki türbe vardır. Büyük Cemal Abdal ve Küçük Cemal Abdal türbeleri. Şadılı Aşireti’nin bir bölümü bu ocağın talipleridir. Cemal Abdal Ocağı Dedelerinin mürşidleri ise Ağuiçen Ocağı Dedeleridir. Tunceli ili Mazgirt ilçesi’de bulunan Kızılkale Köyü’nde de bu ocağa mensup Dede aileleri bulunur. Cemal Abdal, Derviş Cemal ve Seyyid Nuri Cemaleddin’in aynı kişi olduğu ifade edilmektedir.